Wystawa w MOCAK-u podkreśla istotną obecność tematu Auschwitz w dyskursie historyczno-społeczno-kulturowym. Pokazuje, w jaki sposób współcześni artyści z Polski, Izraela i Niemiec interpretują przeszłe wydarzenia. Nie chodzi o prezentowanie sztuki, której tematem jest ogólnie pojęty Holokaust, ale o prace odnoszące się do anus mundi – Auschwitz jako miejsca masowej zbrodni, najbardziej tragicznego symbolu, który wyprodukował człowiek. Wystawa stawia pytania: Czy Auschwitz po śmierci ostatnich świadków stanie się mrocznym i pustym motywem popkultury, czystą prowokacją, disneylandem horroru, czy te obawy są jednak przesadzone? Czy drugie i trzecie pokolenie po Auschwitz czuje odpowiedzialność pamiętania o tych wydarzeniach?

Wystawa Polska – Izrael – Niemcy prezentowana jest w przestrzeni kolekcyjnej, sali audiowizualnej, Galerii Alfa oraz w Bibliotece. W przestrzeni kolekcyjnej można zobaczyć główną część wystawy pokazującą obecne myślenie o Auschwitz – prace dziewiętnastu współczesnych artystów pochodzących z Polski, Izraela i Niemiec.

W Galerii Alfa prezentujemy myślenie historyczne o Auschwitz. Po raz pierwszy w Polsce pokazujemy kilkadziesiąt prac Yehudy Bacona, ucznia Petera Kiena, który w obozie nauczył go rysunku. Bacon po wojnie został wykładowcą izraelskiej Bezalel Academy (jego uczennicą była Sigalit Landau). Oprócz dzieł Bacona można obejrzeć książki oraz prace polskich i niemieckich artystów takich jak: Willi Geiger, Wolfgang Langhoff, Teo Otto, Lea Grundig, Mascha Kaléko, Jan Baraś-Komski, Joseph Loos, George Zieleziński.

W Bibliotece MOCAK-u prezentujemy oryginalne rysunki do pierwszego, francuskiego wydania komiksu Michela Kichki Drugie pokolanie. Czego nie powiedziałem swojemu ojcu. Artysta opowiada w nim historię relacji z ojcem, Henrim, który jako jedyny w rodzinie przeżył obóz Auschwitz. W komiksie Kichki doświadczenia II wojny światowej są ciągle żywe i wywierają znaczący wpływ na wiele aspektów życia rodzinnego, takich jak wychowanie dzieci, wspólne spożywanie posiłków czy obchodzenie świąt.

Wystawa Polska – Izrael – Niemcy. Doświadczenie Auschwitz, zorganizowana wspólnie z Zentrum für verfolgte Künste w Solingen, została sfinansowana przez Auswärtiges Amt der Bundesrepublik Deutschland. Prace Yehudy Bacona, Sigalit Landau oraz Michela Kichki stanowiły część wystawy Śmierć nie ma ostatniego słowa. Nikt nie zaświadczy za świadka pokazywanej na początku tego roku w Bundestagu. Jej kuratorem był Jürgen Kaumkötter.

Wystawie towarzyszy przetłumaczona na język polski książka Jürgena Kaumköttera Śmierć nie ma ostatniego słowa, której niemiecka wersja ukazała się w styczniu 2015 nakładem wydawnictwa Galiani Berlin. Publikacja zawiera ponad 300 kolorowych reprodukcji i stanowi szeroki przegląd twórczości artystów żyjących w gettach i obozach koncentracyjnych. Wydanie polskie planowane na czerwiec 2015 będzie uzupełnione o tekst współkuratorki wystawy Delfiny Jałowik, zawierający opisy i reprodukcje prac pokazanych na wystawie w MOCAK-u.

Artyści: Yehuda Bacon, Mirosław Bałka, Oskar Dawicki, Dani Gal, Mikołaj Grynberg, Erez Israeli, Rafał Jakubowicz, Vardi Kahana, Michel Kichka, Grzegorz Klaman, Jane Korman, Sigalit Landau, Zbigniew Libera, Marcel Odenbach, Naomi Tereza Salmon, Wilhelm Sasnal, Sarah Schönfeld, Agata Siwek, Łukasz Surowiec, Ernst Volland, Artur Żmijewski

Współorganizator:
Center for Persecuted Art /
Zentrum für verfolgte Künste
im Kunstmuseum Solingen

Kuratorzy: Delfina Jałowik, Jürgen Kaumkötter