|
16 października 2022 r.
13:00-18:00 | zwiedzanie wystawy z kuratorem | Galeria Huta Sztuki, os. Górali 5
bilety w cenie: 5 zł (ulgowy) i 8 zł (normalny)
15:00 | projekcja archiwalnego spektaklu "Akropolis" w reż. Jerzego Grotowskiego ze scenografią Józefa Szajny | Kino Studyjne Sfinks, os. Górali 5
pokaz spektaklu bezpłatny
Józef Szajna (13.03.1922–24.06.2008) – malarz, scenograf, reżyser, teoretyk teatru, twórca autorskich, nowatorskich spektakli, należał do pokolenia artystów naznaczonych wojną, był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych KL Auschwitz i KL Buchenwald. Choć przyszło mu tworzyć w trudnych czasach, jego twórczość miała w sobie siłę, plastyczną wizję i moc uwodzenia obrazem.
– Jak mawiał sam artysta, to w Nowej Hucie wszystko się zaczęło. Tu przyjechał, aby rozpocząć swoją drogę artystyczną, tworzyć nowy teatr. Okres sprzyjał nowym trendom, napór awangardy był jak fala niosąca artystę. W swojej twórczości zamieniał słowa w obraz, a wojenne doświadczenia nieustannie były obecne w jego pracach – opowiada Barbara Solecka, kuratorka wystawy. – Galeria Huta Sztuki to dobre miejsce, aby przypomnieć o Józefie Szajnie, światowej sławy artyście. W naszym dawnym Zakładowym Domu Kultury był częstym bywalcem, tu miał dwie wystawy w Galerii Rytm. W zbiorach Ośrodka również nie brakuje jego prac. To dla nas wyróżnienie, że możemy zaprezentować niewielką część jego tak wielkiego dorobku – dodaje.
Okres, który Józef Szajna spędził w Nowej Hucie, jest jednym z synonimów jego młodości, czasem eksperymentów twórczych. Artystyczny prowokator, wprowadzający do swojej sztuki elementy wręcz surrealistyczne, rozpoczynający od studiów graficznych na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, jak sam mówił tylnymi drzwiami „wszedł” do teatru, tworząc zaskakujące dla widza rozwiązania. Jego innowacje teatralne spotykały się z uznaniem mieszkańców wielu polskich miast, m.in. Opola, Krakowa, Katowic, Warszawy czy Wrocławia, jego nazwisko było także bardzo dobrze znane poza granicami kraju. Scena Szajny to gra znaczeń i przekształcanie znaków. Człowiek w jego sztuce, przedstawiany nierzadko jako kaleki, zostaje uprzedmiotowiony, natomiast rzeczy zostają poddane personifikacji. Takie zabiegi prowadzą do konkluzji, poprzez którą artysta sugeruje, w jak fatalnej kondycji jest świat, w którym przyszło żyć jego pokoleniu – pokoleniu ofiar wojennych i terroru obozów koncentracyjnych. Jego prace, scenografie to bardzo osobisty język artystyczny, oparty na kubistycznych, mocnych formach przestrzennych i abstrakcyjnych bryłach, to „archipelagi psychik ludzkich”, jak nazywał je sam autor. Malarstwo Szajny to mozaika wielu kierunków w sztuce, połączenie elementów abstrakcyjnych z rozważaniem nad zastanym światem. Jednym z ważnych tematów artysty był tłum, który pojawiał się w jego twórczości od lat 70. Przedstawiane roje owadów symbolizowały instynkt przetrwania w środowisku, pęd jednostki w świecie wchodzącym na nowe tory. Ściany z butów, elementy związane z życiem obozowym są kompozycją tego, co przeżył człowiek wieku XX oraz jakie myśli go frapowały. Szajna w swojej sztuce wykorzystywał stałe rekwizyty: drabiny, makiety czy taczki, co w teorii jest określane wręcz definicją szajnizmu.
Wystawa „Świadectwo w sztuce – Józef Szajna” została podzielona na trzy części, a prezentowane prace pochodzą z różnych okresów twórczości artysty. W pierwszej koncentrujemy się na obrazach i instalacjach przestrzennych, drugą tworzą projekty scenografii i kilkadziesiąt fotograficznych zapisów z najważniejszych sztuk teatralnych, natomiast trzecią stanowi przestrzeń multimedialna, gdzie zwiedzający obejrzą archiwalne nagranie ostatniego spotkania Józefa Szajny z publicznością, które odbyło się w 2007 roku w Nowej Hucie (w Ośrodku Kultury im. C. K. Norwida). Wystawie towarzyszyć będzie archiwalny pokaz przedstawienia „Akropolis” w reżyserii Jerzego Grotowskiego ze scenografią Józefa Szajny z 1962 roku, który będzie można zobaczyć 16 października 2022 o godz. 15.00 (wstęp bezpłatny) w Kinie Studyjnym Sfinks, będącym częścią Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida.
Partnerami wystawy są: Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie – Szajna Galeria, Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Ekspozycja współfinansowana jest ze środków Miasta Krakowa.
Setna rocznica urodzin to odpowiedni czas na przypomnienie kim był ten wybitny artysta i jakie ślady pozostawił w historii sztuki, historii teatru.
Galeria Huta Sztuki | Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida w Krakowie
os. Górali 5, 31-959 Kraków
tel. +48 12 644 27 65 w. 25, 34; e-mail: hutasztuki@okn.edu.pl
Godziny otwarcia: wtorek i środa: 13:00-17:00; czwartek i piątek: 12:00-16:00
Galeria dostępna jest również dla zwiedzających w innych godzinach, po uprzednim zgłoszeniu.
Bilety w cenie: 5 zł (ulgowy) i 8 zł (normalny).
Patroni medialni wystawy: TVP Kultura, TVP Kraków, Radio Kraków, „Głos. Tygodnik Nowohucki”.
|
KALENDARZ
